^Naar boven

  • 1 Koningsvogel
    De zilveren Koningsvogel uit 1617 is de trots van Schutterij St. Sebastianus. Hij werd waarschijnlijk in 1617 geschonken aan de schutterij door de toenmalige kasteelbewoners. Uit oude inventarislijsten is opgemaakt dat de vogel geschonken is bij het 50-jarig bestaan van de schutterij
  • 2 Al sinds 1567 paraat voor de gemeenschap
    Schutterij St. Sebastianus werd in 1567 opgericht en is sindsdien niet meer weg te denken uit de Mheerder gemeenschap. Hoogtepunt van het jaar is voor de schutterij de driedaagse Broonk. waar de processie begeleid wordt en de tradities behorende bij de Broondagen in ere worden gehouden
  • 3 Schutterij van Mheer en de exercitie
    De Sebastianen van Mheer exerceren volgens de zgn. Oude Exercitie die door het Nederlands leger aan het begin van de twintigste eeuw werd beoefend. Een en ander gaat volgens het Reglement op de Exercitiën uit 1914
  • 4 Klaroenkorps van de schutterij
    De schutterij marcheert op de klanken van het eigen klaroenkorps. Onder leiding van Ad Knops worden niet alleen loopmarsen maar ook prachtige concertwerken ten gehore gebracht
  • 5 Schutterij en schieten
    Tijdens het vogelschieten, waarvan de winnaar voor één jaar Koning van de schutterij wordt, wordt geschoten op een houten vogel met de grote buks. Ook tijdens wedstrijden wordt met deze buks geschoten, maar dan op bölkes van 1cm bij 1cm.
400

Onze zilveren koningsvogel is ruim 4 eeuwen oud


Schutterij St. Sebastianus Mheer

Onderscheiden met de Koninklijke Erepenning

Actueel

Komende activiteiten:

4 jan Winterkoningschieten
17 jan Maol
19 jan Sebastianuskermis

Schuttersfeesten 2025:

4 mei Süggerath (D)
25 mei Oost-Maarland
1 juni Bondsfeest Eys
6 juli O.L.S. Heythuysen
20 juli Z.L.F. Ubachsberg
31 aug BF Sint Geertruid

75 koningen en koningsschilden na WO II

Koningszilver Mheer

Op Hemelvaartsdag 30 mei 2019 werd door de schutterij voor de 75e keer op rij zonder onderbreking na de Tweede Wereldoorlog het vogelschieten gehouden. Omdat het de laatste jaren gebruikelijk is dat de koning bij zijn aftreden het jaar daarop, zijn koningsschild presenteert en aanbiedt aan de schutterij, zou dat met Hemelvaartsdag op donderdag 21 mei 2020 gaan gebeuren. Dat zou dan het 75e koningsschild zijn dat na WO II bij de zilverschat van de schutterij gevoegd kon worden. Helaas heeft het coronavirus roet in het eten gegooid en zal de presentatie van het 75e schild nog even op zich moeten laten wachten.

Hoe bijzonder is dat nu die 75 jaar onafgebroken vogelschieten en met name die 75 bewaard gebleven schilden uit elk van die jaren? Voor de schutterij van Mheer heel bijzonder want in de meer dan 450-jarige geschiedenis van de schutterij is zo’n lange periode dat er onafgebroken op de vogel kon worden geschoten niet bekend. Steeds kwam er wel wat tussen waarbij met name de vele oorlogen en bezettingen van ons gebied, maar ook strubbelingen onderling en met ons buurdorp voor onderbrekingen hebben gezorgd. Kort na de zoveelste onderbreking en de bevrijding in 1944 pakte de schutterij de draad weer op en in 1945 werd voor de eerste keer na de oorlog weer op de vogel geschoten. Koning werd dat jaar Eugène van Laar, die was betrokken bij de heroprichting van de schutterij in 1936.

Eerst even wat statistiek: van de 75 koningen uit de periode 1945-2019 waren er 49 lid van de schutterij toen zij de vogel afschoten. Van de overige 26 die geen lid waren van de schutterij zijn er tien alsnog lid of erebestuurslid van de schutterij geworden. Opvallend is verder dat slechts drie leden van de harmonie in deze periode koning van de schutterij zijn geworden en twee bestuursleden van de jonkheid. Verder schoten twee niet-Mheerdenaren van boven de rivieren (‘Hollèndere’) en één vrouw in deze periode van 75 jaar de vogel af. Die vrouw was An Lardinois-Göttgens (‘de En’), de vrouw van Sjef Lardinois die zelf twee maal koning werd. Het reglement werd later zodanig veranderd dat alleen nog mannelijke Mheerdenaren op de vogel mogen schieten. Als we kijken naar de namen van de koningen uit deze periode blijkt dat 52 verschillende personen een of meerdere malen de koningstitel hebben opgeëist. De meesten, 39 personen, werden één maal koning, zeven personen twee maal, drie personen drie maal, twee personen, Sjuf Senden en Eduard Rouwet zelfs vier maal en Pieter Scholtes slaagde erin om vijf maal de vogel af te schieten! Van die vijf keer lukte het hem om de vogel drie maal achter elkaar af te schieten en daarmee de titel van keizer van de schutterij op te eisen. Dat was in de jaren 1994, 1995 en 1996 en daarmee is hij de enige keizer in die 75 jaar. Vijf personen schoten twee maal achter elkaar de vogel af maar konden het de derde keer niet afmaken. Dat waren Sjeng Senden in 1947-1948, An Lardinois-Göttgens in 1978-1979, Sjuf Senden in 1982-1983, Armand Opreij in 1999-2000 en René Willems in 2011-2012. Als we puur naar de achternamen van de koningen kijken blijkt dat de naam Willems zeven maal voorkomt en de naam Senden het meeste met twaalf koningstitels.

De zilveren schilden die de diverse koningen aan de schutterij hebben aangeboden geven een mooi tijdsbeeld van 1945 tot 2020. De eerste decennia zien we vooral de schildvorm in vele variaties en maten. Deze waren in de jaren veertig en vijftig ruim versierd met bloem- en rankmotieven en enkelen zelfs met een kroontje erboven of los aan een kettinkje. Eind jaren vijftig worden de schilden soberder qua versiering, slechts een al dan niet gekrulde rand langs de omtrek die we midden jaren zestig zien verdwijnen, maar in de jaren zeventig weer opduikt. De schilden tot die tijd zijn veelal niet geheel van zilver maar verzilverd en zijn fabrieksmatig gemaakt. Te zien aan de zilverkeurmerken zoals meestertekens, jaarletters en gehaltetekens worden in de jaren zeventig en tachtig meer en meer echte zilveren schilden aan de schutterij geschonken, gemaakt onder andere door de firma’s van Tiggelen uit Schoonhoven en de Koninklijke Begeer uit Voorschoten. Vanaf eind jaren tachtig levert de firma Andriessen uit Helmond veel schilden in Mheer en tot op de dag van vandaag worden bij die firma schilden besteld en gemaakt. Ook andere zilversmeden uit de buurt leveren koningsschilden, zoals bijvoorbeeld Frederic Lebouille uit Valkenburg die diverse mooie exemplaren heeft gemaakt.

Vanaf midden jaren tachtig zien we ook een trend opkomen om het koningsschild persoonlijker te maken. Het eerste voorbeeld daarvan is het schild van Jos Senden uit 1986 dat in de vorm van een bijl is gemaakt om daarmee zijn toenmalige functie bij de schutterij als sappeur/bieleman te benadrukken. Ook het schild van Frank Boom uit 1991 waar een boom op is afgebeeld, de ossekop op het schild uit 2003 van Theo den Os en het sikje van Hannes Senden van afgelopen jaar zijn hier mooie voorbeelden van. Ook worden soms nationale en plaatselijke gebeurtenissen op het schild afgebeeld zoals Marc Gubbels, koning in 2001 die naar aanleiding van de vervanging van de gulden door de euro tijdens zijn koningsschap beide symbolen op zijn schild liet vereeuwigen. Huub Vandewall liet tijdens zijn koningsjaar in 2007 zijn koningsschild maken in de vorm van het logo van het Zuid-Limburgs Federatiefeest, dat toen in Mheer plaatsvond en René Senden liet in 2016 een kroon op zijn schild zetten omdat in zijn koningsjaar de schutterij de Koninklijke Erepenning kreeg uitgereikt. Jonkheidsbestuurslid Jeroen Retrae die koning werd in 2008 liet een schild maken in de vorm van een haam met daarop een harp en een voetbal om te laten zien dat hij ook lid was van de harmonie en de voetbalclub. Vermeldenswaard zijn ook de koningsschilden en het keizersschild van Pieter Scholtes, die gekozen heeft voor helemaal ronde schilden, met op elk schild naast diverse symbolen en de gebruikelijke naam en jaar de tekst ‘Primus Inter Pares’, de eerste onder zijn gelijken. Vier personen lieten een wapen op hun schild graveren, burgemeester Louis Michiels van Kessenich in 1975, Degenhard baron de Loë in 1981, Jack de Roo in 2006 en Davy Weusten in 2014.

Qua teksten zijn vooral de oudere koningsschilden vrij monotoon. Vrijwel op elk schild staat: de naam, ‘koning van schutterij St. Sebastianus Mheer’ en dan een jaartal. Naam, plaats en jaar zijn reglementair voorgeschreven en Wim Senden, de auteur van dit verhaal, koning in 1989, vond daar een variant op door de tekst in het latijn te laten vertalen en daar ook nog het jaartal in te verbergen, een zogenaamd chronogram. De laatste decennia zien we ook meer en meer symbolen op de schilden verschijnen. Dat gaat van slipjacht tot kerkbestuur en van een veer als symbool van schrijver/secretaris tot de afbeelding van de patroonheilige, een schutter onder de buks en nog veel meer. Ook willen veel koningen de vrouw die hen heeft begeleid als koningin op het schild vereeuwigen door haar naam op de achterzijde te laten graveren. We zien dat het koningszilver veel meer is dan een noodzakelijk rekwisiet voor vrolijke feesten zoals broonk en schuttersfeesten. Het is een deel van onze culturele erfenis, het ‘vertelt’ over de schutterij en haar koningen, over mensen van vroeger en nu, over hun leven en daarmee over de geschiedenis van ons dorp. Wat er allemaal te zien is op de schilden is te veel om hier te benoemen en voor wie het interessant vindt is het een reden om het koningszilver bij gelegenheid eens nader te bekijken.

Geschreven door Wim Senden, mei 2020.

Zilveren schild Jos Senden 1986Zilveren schild Armand Oprey 2000
Schild in de vorm van een bijl door Jos Senden in 1986 en kruisvorming schild met enkel tekst door Armand Oprey in 2000.

Zilveren schild Jeroen Retrae 2008Zilveren schild Wim Senden 1989
Schild in de vorm van een haam met voetbal en harp door Jeroen Retrae in 2008 en schild met Sebastianus en het jaartal verborgen in het chronogram door Wim Senden in 1989.

Zilveren schild René Willems 2015Zilveren schild Davy Weusten 2014
'Open' schild met miniatuur-replica van de vogel door René Willems in 2015 en schild met familiewapen door Davy Weusten in 2014.

Zilveren schild Fons Bastings 2019Zilveren schild Hannes Senden 2018
Schild met afbeelding van het kasteel door Fons Bastings in 2019 en schild met een gevlochten sik door Hannes Senden in 2018.

Koninklijke Erepenning

Schutterij St. Sebastianus Mheer
werd onderscheiden met de
Koninklijke Erepenning
b.g.v. het 450-jarig bestaan.

1567 - 2017

Volg ons op Facebook

Copyrigcht © 2014 Schutterij St. Sebastianus Mheer